MARKA’dan İstatistik Yorumlamak İçin Kolaylık

Üretilen istatistiklerin yorumlanmasını kolaylaştırmak için MARKA tarafından MarkaStat adı verilen etkileşimli veri haritalama ve görselleştirme arayüzü hazırlandı.

StatPlanet yazılımı kullanılarak yapılan uygulama ile 5 il ve 51 ilçe bazında 211 veri seti ikili ya da üçlü karşılaştırma, eğilim analizi, tematik haritalama ve kıyaslamayı kolaylaştıracak şekilde yayınlanıyor.

Veri yorumlamasını kolaylaştırmasından faydalanılarak bölgede konu bazında sorunlu alanlar tespit ediliyor. 2015 yılı ilk 6 ayında;

• Ürün bazında tarımda düşük verimlilik bulunan ilçeler,
• Tarımsal alan kaybı sürekli olan ilçeler,
• Derslik başına öğrenci sayısının bölgeye kıyasla yüksek olduğu ilçeler,
• Okur-yazar oranının görece düşük olan ve artma eğilimi olmayan ilçeler,
• Turist sayısında düzenli azalma yaşayan ilçeler,
• Sosyal yardımların nüfusa oranla ve diğer ilçelere kıyasla yüksek olduğu ilçeler,
• Ajans desteklerinden işletme sayısına oranla düşük faydalanma olan ilçeler,
• Bebek ölüm oranlarının yüksek olduğu komşu ilçeler,
• İhracatında düzenli düşüş görülen ürünler illere göre

Veriler analiz edilerek belirlenen olumsuzlukların giderilmesi için gereken koordinasyon ve destek mekanizmaları devreye alınmaktadır. Verilerde görülen olumlu gelişmeler ise bölgesel tanıtımda değerlendirilmektedir.

Doğu Marmara  Kalkınma Ajansı  Basın Bülteni Elimize  geçince ilham  geldik. Ajansın   sorumluluk  alanında  yer  alan SAKARYA  ilini  Marka  nasıl  anlamışı araştırdık.

Bu ilde yaşayanlar olarak  Ortak Aklın Cazibe Merkezi:SAKARYA dedikleri  gibi mi?

Gerçekten  Biz mi  göremiyoruz  da MARKA doğru  analiz  yapabilmiş

MARKA’dan İstatistik Yorumlamak İçin Kolaylık için  yol  gösteriyor.

SAKARYA Kültürel ve Doğal Kaynakları Koruma  Derneği Sakarya’da  olup biteni Yorumluyor  Tüm   PAYDAŞLARA  kolay yolu  gösteriyor.

Nitelikli  Tarım Toprakları  Talan Ediliyor mu?

Halk  İçmesuyu  bulamazken Sakarya ili Kaynak  suları  satılıyor mu?

Hastaneye  100 metresine  Beton  santralı  kuruluyor mu?

Ormanları TALAN  ediliyor mu?

Alt yapıda  bir  arpa  boyu  yol alınmadığını görüyormuyuz?

Ax  bir  yağmurda  sel  sularına  maruz  kalıyormuyuz?

Ağır  Hasarlı  Binalarda  binlerce   vatandaş  yaşıyormu?

Taş ocakları

Kum ocakları

HES’lerin verdiği  zararlarıda  yorumlamak  gerek

Ayrıntılar  gelecek

Sakarya, Türkiye’nin Marmara Bölgesi’nin Çatalca-Kocaeli Bölümü’nde yer alan bir ildir. 2010 yılında yapılan nüfus sayımında nüfusu 872.872′dir. Sakarya’nın kuzeyinde Karadeniz, batısında İzmit, Bursa, doğusunda Düzce ve güneyinde de Bolu ve Bilecik bulunmaktadır. Sakarya Nehri, Sakarya’nın Karasu ilçesinde Karadeniz’ dökülür. Sakarya, 900 Bin’e yaklaşan Toplam Nüfusuyla Marmara Bölgesi’nin İstanbul, Bursa, Kocaeli ve Balıkesir’den sonra 4.büyük ilidir.

TURIZM

Sakarya ili kültür ve turizm bakımından önemli bir potansiyele ve çeşitliliğe sahiptir. İlde Taraklı Evleri gibi zengin kültürel değerler ve ilgi noktaları; orman, yayla, göl, deniz ve kaplıca gibi çeşitlilikleri içine alan doğa turizmi olanakları, bunlardan kaynak bulan diğer alternatif turizm olanakları ve bu olanakların ortaya çıkardığı turistik hizmet altyapısı mevcuttur. İlde, 377 taşınmaz kültür varlığı, 21 sit alanı ve 2 müze bulunmaktadır.

Başlıca ilgi noktaları olarak; Taraklı Evleri, Beşköprü (Justinyenus Köprüsü), 6 adet tarihi cami, 3 tarihi kale, 1 imarethane, 22 yayla, 4 orman içi dinlenme alanı, bir kısmı ilgi çekici şelalelere sahip 15 akarsu, başta Sapanca ve  Poyrazlar Gölü olmak üzere 7 göl, Kuzuluk kaplıcaları ve muhtelif içmeler, 6 yaban hayatı koruma ve geliştirme alanı, Acarlar Longozu, Karasu ve Kocaali deniz kıyıları sayılabilir.

TARIM

Sakarya ekonomisinde tarım en başta gelmektedir. Hendek, Karasu ve Kocaali ilçelerinde fındık yetiştirimi mevcuttur. Ayrıca mısır yetiştirimi de yapılmaktadır. Tarıma elverişli iklimi, verimli ve geniş arazileri ile bir tarım kenti olan Sakarya bu özelliğini, sanayi ve ticaret alanlarında elde edilen son gelişmelere rağmen sürdürmektedir. Sakarya İlinde tarım yapılan topraklar 245.356 hektar genişlikle ilin yaklaşık %51’ini kaplamaktadır.

Sulanabilme kabiliyetine haiz 93.000 hektarlık alanın yaklaşık 20 bin hektarlık (toplam alanın % 8’i) bölümünde sulama ünitelerinden fiilen yararlanılarak sulu tarım yapılmaktadır.

SANAYI

Ulaşım araçları imalatı sektörü, Sakarya ilinde sanayi sektörü toplam bilançosunun %69’unun üretildiği ve en fazla kayıtlı istihdam yaratan (il sanayi istihdamının %36’sı) sektördür. Bu sektörde faaliyet gösteren işletmelerin ilde yer alan sanayi işletmeleri içerisinde aldığı pay ise yalnızca %7’dir. Sektörün, sanayi işletmeleri içerisinde aldığı payın, il sanayi sektörü bilançosundan aldığı paydan oldukça düşük olması; ulaşım araçları imalatı sektöründe büyük işletmelerin faaliyet gösterdiğini ve bu sektörün katma değerinin yüksek olduğunu göstermektedir. İlde motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı alt sanayi sektörü gelişmiştir.

Tarımsal potansiyeli yüksek olan Sakarya ilinde gelişmiş sanayi sektörlerinden gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı sektörü, ilde yer alan işletmeler arasında ve il sanayi sektörü bilançosunda ikinci sırada yer almaktadır. Gıda sanayi sektöründe üretilen bilançonun il toplam sanayi sektörü bilançosu içerisinde aldığı pay %7 olmasına rağmen, ildeki sanayi işletmelerinin %15’i bu sanayi kolunda faaliyet göstermektedir. Dolayısıyla, Sakarya ilinde gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı sektöründe genellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin faaliyet gösterdiği görülmektedir.

Ana metal ve fabrikasyon ürünleri imalatı sektörü, ilde faaliyet göstermekte olan sanayi işletmelerinin en yoğun olduğu sektör olmakla beraber, bu sektörde üretilen bilanço toplam il bilançosunun %4’üne denk gelerek, istihdamda ise toplam sanayi istihdamının %10’una denk gelerek ilde üçüncü sırayı almaktadır. Sakarya ilinde bu sanayi kolunda faaliyet gösteren işletmeler, makine ve teçhizatı hariç fabrikasyon metal ürünleri imalatı sanayi alt kolunda yoğunlaşmaktadır.

TR42 Düzey 2 Bölgesi’nde tekstil ve tekstil ürünleri imalatı sektöründe üretilen toplam bilançonun %27’si Sakarya ilinde üretilmekte, bu sektörde faaliyet gösteren işletmelerin  %25’i Sakarya ilinde faaliyet göstermektedir. Bölge içerisinde Sakarya tekstil sanayinde öne çıkıyor olsa da; sektör il bilançosunun %5’ini üretmekte, il sanayi sektörü istihdamının ve ildeki sanayi işletmelerinin yalnızca %8’i bu sanayi kolunda faaliyet göstermektedir.

SAKARYA İLİ SANAYİ KOMPOZİSYONU

YERLEŞIM ALANLARI

Marmara Bölgesi’nin kuzeydoğu bölümünde yer alan Sakarya ili, adını Sakarya nehrinden almıştır. Şehir merkezinde Adapazarı, Serdivan, Arifiye ilçesinin bir kısmı ve Erenler ilçesi yerleşim yeri bakımından fiziki mekânda bütünleşmiş durumdadır. Arifiye ilçesi merkeze çok yakın olmasına rağmen merkezle arasından geçen D-100 otoyolundan dolayı ayrı bir yerleşim yeri görünümü sergilemektedir. Düz ovaya kurulan şehrin kuzeyde Söğütlü, Ferizli yönüne, güneyde Arifiye, Sapanca yönüne ve doğuda Hendek, Akyazı yönüne genişleme imkânı bulunmaktadır.

Verimli tarım arazilerin bulunduğu ovanın altı balçık olduğundan dolayı yüksek katlı binalarla dikey şehirleşmeye müsait değildir. 1999 Marmara depreminden sonra şehir merkezinin taşınması için planlanan Yenikent ve Serdivan bölgeleri deprem sonrası yapılaşma için planlanmış ancak yeterli talebi görememektedir. Ayrıca Yenikent yerleşim alanının kent merkezine çok uzak olması, bu bölgeyi merkezden koparmaktadır.

Hızlı sanayileşmenin getirdiği çarpık yapılaşma sonucu şehir girişinde görüntü kirliliği bulunmaktadır. Kent estetiği kapsamında yapılan çalışmalar hız kazanmaktadır. Sanayi sitelerinden bazıları şehir içerisinde kalmıştır. Bu sanayi sitelerinden biri olan Modern Sanayi Sitesi’nde uygulanması planlanan kentsel dönüşüm projesi ile buradaki sanayici ve esnafın yerleşim yerleri dışına çıkarılması düşünülmektedir. Bu proje ile D-100 karayolu üzerindeki sanayi kalkacak ve bu alanlara yeni konutlar ve sosyal alanlar yapılabilecektir.

Şehirde ulaşım için ana arterler belirlenmemesi trafikte yoğunluğa ve düzensizliklere neden olmaktadır. Ayrıca Sakarya’nın çevresini tamamen dolaşmayan çevre yolunun bir kısmı şehir içerisinde kalmaktadır. Limandan dolayı hızla sanayileşmesi beklenen Karasu’ya giden yoluda bulunan trafik ışık sayısının fazla oluşu trafik akışını yavaşlatmaktadır.

Bölge Planı; ulusal düzeyde üretilen politika, plan ve stratejiler ile bölgesel ve yerel düzeyde yürütülecek faaliyetler arasındaki ilişkiyi belirlemek; kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyonu güçlendirmek; kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek; bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak; kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak; yerel potansiyeli harekete geçirmek ve bölgesel program ve projelere temel oluşturmak üzere hazırlanan, bölgesel düzeyde sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini ve yerleşmelerin gelişme potansiyelini belirleyen plandır. 

Bölge Planları, bölgedeki aktörlerin doğrudan sahipliği, aktif katkı ve katılımıyla stratejik planlama yöntemi kullanılarak bölgesel kalkınmayı sağlamak amacıyla hazırlanır ve aşağıdaki temel işlevleri/ amaçları yerine getirir:

• Bölge için ortak akıl ile bir kalkınma vizyonu (tasavvur) belirlemek, bölgenin içsel potansiyelini ve gelişme dinamiklerini harekete geçirmek için önerilerde bulunmak
• Bölgenin önceliklerini tespit ederek merkezi ve yerel kuruluşların yatırım kararlarını ve bölge özelinde uygulanacak destek program ve politikalarını yönlendirmek
• Bölgesel Programların genel stratejisini ve önceliklerini ortaya koymak, alt ölçekli mekânsal planlara, bölgesel nitelikli sektörel ve tematik stratejilere yerel yönetimlerin kurumsal stratejik planlara çerçeve oluşturmak
• Bölge ekonomisini küresel ölçekte konumlandırmak ve bölgenin ülke ölçeğinde üstlenebileceği rolleri tanımlamak, bölgenin rekabet üstünlüğü olan sektörlerini tespit etmek ve geliştirilmesine yönelik faaliyetleri yönlendirmek
• Sosyal uyum, bütünleşme ve etkileşimi güçlendirerek sosyal kalkınmayı sağlamak için başta sivil toplum kuruluşları olmak üzere beşeri kaynaklar ve kurumsal kapasiteleri geliştirmeye yönelik çalışmalara yön göstermek
• Bölgenin ekonomik coğrafyasındaki temel yoğunlaşma ve gelişme eğilimlerini tanımlamak ve yönlendirmek, kentsel ve kırsal alanların mekândaki genel gelişme eğilimlerini analiz etmek ve yönetmek/yönlendirmek
• Doğal, kültürel ve tarihi kaynakların sürdürülebilir kalkınma anlayışıyla korunması ve kullanılmasına yönelik politikalar tespit etmek
• Merkezi yönetim, kalkınma ajansları, yerel idareler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve üniversiteler arasındaki ikili ve çok taraflı diyalogu, işbirliğini ve ortaklıkları geliştirici politika ve uygulamalar önermek
• Başta AB uyum sürecinde yürütülen çalışmalar olmak üzere dış kaynaklı program ve projeler için politika çerçevesi oluşturmak

Bölge Planı, yukarıda belirtilen işlevleri gerçekleştirmek üzere merkezi ve yerel düzeydeki kamu idarelerinin, üniversitelerin bölgesel gelişmeyi ilgilendiren çalışmalarında esas alınır. Ayrıca; plan, meslek kuruluşlarının, sivil toplum kuruluşlarının ve özel sektörün çalışmalarında ise yol gösterici nitelik taşır.